Wymagania
edukacyjne z historii dla klasy II gimnazjum do programu nauczania „Śladami
przeszłości”- M. Olek- 2016/17
Temat lekcji |
Środki
dydaktyczne |
Zagadnienia, materiał nauczania |
Odniesienia do
podstawy programowej |
Wymagania podstawowe Uczeń: |
Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: |
Liczba
godzin |
1.Lekcja
organizacyjna |
|
|
|
|
|
1 |
ROZDZIAŁ
I: POLSKA I ŚWIAT W XII–XIV WIEKU |
||||||
2.
Wyprawy
krzyżowe |
•
podręcznik, s. 8–14 • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
przyczyny, przebieg •
powstanie zakonów rycerskich • krucjaty na terenie Europy • udział książąt piastowskich
w krucjatach |
materiał
wykraczający poza podstawę programową |
• podaje lata wydarzeń: 1095 r.
– synod w Clermont, 1096 r. – pierwsza
krucjata, 1291 r. – upadek twierdzy Akka •
poprawnie posługuje się terminami: krucjata, krzyżowcy, Lewant, zakony
rycerskie •
prawidłowo sytuuje na osi czasu okres wypraw krzyżowych •
przedstawia w porządku chronologicznym najważniejsze wydarzenia związane z wyprawami krzyżowymi •
wymienia zakony rycerskie założone podczas krucjat: joannitów, templariuszy i
Krzyżaków • lokalizuje na mapie Palestynę • wskazuje co najmniej jedną
przyczynę oraz jeden skutek wypraw
krzyżowych |
• omawia przyczyny wypraw
krzyżowych •
podaje lata wydarzeń: 1099 r. – zdobycie przez krzyżowców Jerozolimy,
1202–1204 – czwarta
krucjata, zdobycie Bizancjum przez krzyżowców •
przedstawia zasady funkcjonowania zakonów rycerskich • wskazuje na mapie Królestwo
Jerozolimskie •
porównuje uzbrojenie i sposób walki rycerzy europejskich z wyposażeniem oraz
taktyką walki saracenów •
omawia pozytywne i negatywne skutki wypraw krzyżowych |
1 |
3.
Polska
dzielnicowa |
•
podręcznik, s.15–19 (w tym: tekst
źródłowy, s. 16) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego na dzielnice •
odstąpienie od zasady senioratu •
rozdrobnienie dzielnicowe •
skutki rozbicia dzielnicowego •
przemiany gospodarcze na ziemiach polskich w XIII w. •
zmiany terytorialne |
14.1 |
•
poprawnie posługuje się terminami: statut, senior, princeps •
wskazuje na mapie dzielnice Polski: Małopolskę, Wielkopolskę, Mazowsze,
Śląsk, Pomorze Gdańskie, Pomorze Zachodnie •
podaje wydarzenie, które rozpoczęło rozbicie dzielnicowe (testament Bolesława
Krzywoustego 1138 r.) •
omawia przyczyny i skutki konfliktów wewnętrznych trwających podczas rozbicia
dzielnicowego •
wymienia synów Bolesława Krzywoustego oraz przyznane im ziemie •
przedstawia najważniejsze przemiany gospodarcze w Polsce w XIII w. |
• podaje lata wydarzeń: 1180 r.
– zjazd w Łęczycy, 1227 r. – zjazd w Gąsawie •
omawia przyczyny i skutki odstąpienia od zasady senioratu •
wskazuje tereny utracone przez książąt piastowskich w czasie rozbicia
dzielnicowego, m.in. Pomorze Szczecińskie, ziemię lubuską, drohiczyńską • wymienia grupy społeczne,
które dążyły do przywrócenia jedności państwa
polskiego •
omawia przemiany gospodarcze na ziemiach polskich – rozwój osadnictwa i rzemiosła,
wydobycie złota, srebra oraz ołowiu, wybudowanie kopalni soli w Bochni i
Wieliczce |
1 |
4. Mongołowie |
•
podręcznik, (w
tym: tekst źródłowy, s. 24) • zeszyt
ćwiczeń • mapa ścienna |
• podboje
Czyngis-chana •
budowa imperium mongolskiego • podbój Rusi • najazd
Tatarów na Polskę •
rozpad imperium mongolskiego |
14.1 |
• podaje rok
bitwy pod Legnicą – 1241 r. •
przedstawia dokonania postaci: Czyngis-chana, Henryka Pobożnego •
poprawnie posługuje się terminami: jarłyk, haracz, chan • wskazuje na
mapie zasięg terytorialny państwa Mongołów • wymienia
tereny w Europie, które atakowali Tatarzy •
podaje co najmniej jeden skutek najazdu tatarskiego na Polskę |
•
podaje rok bitwy nad rzeką Kałką – 1223 r. • opisuje
zasady organizacji państwa mongolskiego •
wymienia skutki najazdów tatarskich na państwa europejskie •
szczegółowo omawia znaczenie oraz skutki bitwy pod Legnicą • określa
przyczyny sukcesów militarnych Mongołów •
charakteryzuje stosunek Europejczyków do Mongołów • wyjaśnia
pochodzenie określenia Tatarzy |
1 |
5. Sprowadzenie Krzyżaków
do Polski |
•
podręcznik, (w
tym: tekst źródłowy, s. 30) • zeszyt
ćwiczeń • mapa ścienna |
•
północno-wschodni sąsiedzi Polski w XIII w.: Prusowie i Jaćwingowie •
sprowadzenie Krzyżaków •
założenie i rozwój państwa zakonnego • podbój i
chrystianizacja Prus • budowa
Malborka |
14.3. |
• podaje rok
sprowadzenia Krzyżaków do Polski – 1226 r. • wskazuje na
mapie tereny państwa krzyżackiego • omawia rozwój
terytorialny państwa zakonnego •
wymienia plemiona podbite przez Krzyżaków: Prusów i Jaćwingów •
podaje korzyści i zagrożenia wynikające z osiedlenia się Krzyżaków w Prusach • wskazuje na
mapie Malbork |
•
przedstawia genezę powstania zakonu krzyżackiego •
wyjaśnia przyczyny sprowadzenia Krzyżaków • omawia etapy
budowy państwa zakonnego •
charakteryzuje zamek w Malborku jako przykład średniowiecznej
fortyfikacji • wskazuje,
jaki wpływ mieli rycerze zakonni na rozwój
gospodarczy podbitych ziem polskich •
wymienia przyczyny sukcesów militarnych i gospodarczych państwa krzyżackiego • omawia
okoliczności zajęcia przez Krzyżaków Pomorza
Gdańskiego • wyjaśnia
znaczenie pojęcia komturia |
1 |
6.
Zjednoczenie
państwa polskiego |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 35) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
skutki rozbicia dzielnicowego •
tendencje integracyjne wśród książąt piastowskich •
próby zjednoczenia ziem polskich podejmowane przez książąt śląskich,
Przemysła II oraz Wacława II • przejęcie władzy przez Władysława
Łokietka •
zjednoczenie ziem polskich przez Władysława Łokietka •
zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków • początek konfliktu z Krzyżakami –
zmagania militarne i prawne |
14.4 |
• podaje lata wydarzeń:
koronacja Przemysła II Łokietka – 1320 r. •
poprawnie posługuje się terminami: starosta, grosz praski •
przedstawia przyczyny podejmowania prób zjednoczenia ziem polskich • wymienia książąt piastowskich
dążących do połączenia
ziem polskich: Henryka Probusa, Przemysła II, Władysława Łokietka •
omawia znaczenie koronacji Władysława Łokietka w Krakowie dla integracji
państwa polskiego • wskazuje na mapie zasięg
terytorialny państwa Władysława Łokietka • opisuje próby odzyskania przez
Władysława Łokietka Pomorza Gdańskiego |
•
wskazuje etapy jednoczenia ziem polskich •
omawia zmiany gospodarcze i administracyjne wprowadzone za panowania Wacława
II •
prezentuje dokonania Władysława Łokietka •
wymienia tereny wchodzące w skład państwa polskiego za panowania Przemysła
II, Wacława II •
opisuje przyczyny i przebieg buntu możnowładców pod wodzą wójta Alberta •
omawia konflikty państwa polskiego z Krzyżakami •
przedstawia okoliczności i przebieg bitwy pod Płowcami w 1333 r. • określa rolę Polski na arenie
międzynarodowej •
wyjaśnia znaczenie sojuszy zawartych przez Polskę z Danią i Węgrami |
1 |
8/9. POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU I |
2 |
|||||
ROZDZIAŁ II:
SPOŁECZEŃSTWO ŚREDNIOWIECZA |
||||||
10. System feudalny |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 51) • zeszyt ćwiczeń |
• społeczeństwo feudalne •
podział społeczeństwa na stany • kultura rycerska i dworska •
narodziny monarchii stanowej w Polsce |
11.1 11.2 12.2 |
•
poprawnie posługuje się terminami: wasal, senior, suzeren, lenno, system
feudalny, stan, społeczeństwo stanowe, monarchia patrymonialna, hołd lenny •
wyjaśnia zasady funkcjonowania systemu feudalnego •
określa powiązania tworzące drabinę feudalną społeczeństwa średniowiecznego •
wymienia stany: rycerstwo, duchowieństwo, mieszczaństwo i chłopów •
omawia pozycję prawną i majątkową stanu rycerskiego •
podaje cechy charakterystyczne kultury rycerskiej •
przedstawia przebieg hołdu lennego oraz pasowania na rycerza |
•
wyjaśnia mechanizmy powstania i funkcjonowania systemu feudalnego •
tłumaczy, na czym polegała zasada „Wasal mojego wasala nie jest moim wasalem” •
przedstawia pozycję społeczną duchowieństwa, rycerstwa, chłopów i mieszczan •
na przykładzie państwa polskiego zjednoczonego przez Władysława Łokietka
przedstawia cechy monarchii stanowej •
omawia różnice pomiędzy monarchią patrymonialną a monarchią stanową |
1 |
7.
Państwo
Kazimierza Wielkiego |
•
podręcznik, (w
tym: tekst źródłowy, s. 41) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
• odbudowa Królestwa Polskiego za
czasów Kazimierza Wielkiego • reformy gospodarcze (prawna,
skarbowa, monetarna) przeprowadzone przez Kazimierza Wielkiego •
założenie Akademii Krakowskiej • dyplomatyczne rozwiązanie
konfliktów z Krzyżakami i
Czechami • ekspansja terytorialna Polski
na tereny Rusi Halickiej • śmierć Kazimierza Wielkiego –
koniec dynastii Piastów |
14.5 14.6 |
•
podaje lata wydarzeń: 1335 r. – zjazd 1370 r. –
śmierć Kazimierza Wielkiego •
poprawnie posługuje się terminami: przywilej składu, prawo przymusu
drogowego, poradlne •
charakteryzuje politykę zagraniczną Kazimierza Wielkiego •
określa przyczyny i skutki ekspansji na tereny Rusi Halickiej •
wymienia reformy gospodarcze wprowadzone przez Kazimierza Wielkiego • omawia wkład
Kazimierza Wielkiego w
umocnienie państwa polskiego pod względem politycznym i gospodarczym • wskazuje na
mapie państwo Kazimierza Wielkiego |
• podaje lata
wydarzeń: 1366 r. – podbój Rusi Halickiej,
1348 r. – pokój w Namysłowie •
wskazuje cele polityki Kazimierza Wielkiego związane z umacnianiem pozycji
państwa polskiego •
opisuje działania dyplomatyczne Kazimierza Wielkiego mające na celu
zakończenie sporów •
charakteryzuje znaczenie podboju Rusi Halickiej dla rozwoju gospodarczego
państwa polskiego •
omawia reformy wprowadzone przez Kazimierza Wielkiego i ich znaczenie dla
unifikacji i rozwoju gospodarczego ziem polskich •
prezentuje politykę Kazimierza Wielkiego wobec Żydów •
podaje przykłady miejscowości, w których wybudowano Orle Gniazda • przedstawia
rozwój terytorialny państwa Kazimierza
Wielkiego |
1 |
11. Kościół w średniowieczu |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 71) • zeszyt ćwiczeń |
•
zróżnicowanie stanu duchownego • zakony benedyktynów i cystersów
oraz ich rola • wpływ Kościoła na średniowieczną kulturę • założenie zakonów żebraczych •
ruchy heretyckie funkcjonujące w średniowieczu •
kryzys papiestwa i niewola awiniońska • sobór w Konstancji |
11.2 12.1 |
• podaje lata soboru w
Konstancji: 1414–1418 • przedstawia dokonania postaci:
Benedykta z Nursji, św. Franciszka z
Asyżu, św. Dominika Guzmana •
poprawnie posługuje się terminami: duchowieństwo, benedyktyni, cystersi,
ruchy heretyckie, inkwizycja, zakony żebracze • wyjaśnia wyrażenie
„benedyktyńska praca” • wymienia średniowieczne ruchy
heretyckie: waldensów i albigensów • wskazuje na mapie
najpopularniejsze w średniowieczu
miejsca pielgrzymek – Rzym |
•
charakteryzuje sytuację materialną duchowieństwa w średniowieczu i wskazuje
źródła majątku Kościoła • wyjaśnia wpływ zakonów na
gospodarkę i kulturę w społeczeństwie
średniowiecznym • określa przyczyny i skutki
utworzenia zakonów żebraczych •
charakteryzuje poglądy wyznawane przez albigensów i waldensów •
uzasadnia, dlaczego działalność ruchów heretyckich wywołała sprzeciw Kościoła •
porównuje zakony żebracze z zakonami rycerskimi •
wymienia najstarsze ośrodki zakonne na ziemiach polskich • wskazuje na mapie tereny
europejskie, na których
organizowano w średniowieczu krucjaty |
1 |
12. Życie
średniowiecznej wsi |
• podręcznik, (w tym: tekst źródłowy, s. 57) •
zeszyt ćwiczeń |
•
wieś we wczesnym średniowieczu •
zmiany w rolnictwie w XIII i
XIV w. • kolonizacja
na prawie niemieckim •
lokacja osad wiejskich • życie
codzienne mieszkańców średniowiecznej wsi • układ
przestrzenny wsi w średniowieczu • pochodzenie
nazw miejscowości |
11.1 11.2 |
• poprawnie
posługuje się terminami: lokacja, sołtys, ława, wolnizna, dwupolówka,
trójpolówka, metoda wypaleniskowa •
podaje przyczyny rozwoju kolonizacji wiejskiej • wymienia
wynalazki i ulepszenia w rolnictwie wprowadzone w XII–XIV w. • omawia etapy
zakładania wsi na prawie niemieckim •
charakteryzuje zajęcia i życie codzienne chłopów w średniowieczu |
•
wymienia obowiązki i uprawnienia sołtysa • wyjaśnia,
dlaczego trójpolówka była skuteczniejszą metodą uprawy ziemi niż dwupolówka i
gospodarka wypaleniskowa •
przedstawia znaczenie kolonizacji wiejskiej dla
rozwoju gospodarczego Polski w XIII–XIV w. • tłumaczy
pochodzenie nazw miejscowości, takich jak Środa, Piątek, Wola, Piekary,
Kowale |
1 |
13. Średniowieczne
miasto i jego mieszkańcy |
• podręcznik, (w tym: tekst źródłowy, s. 61) •
zeszyt ćwiczeń |
• rozwój miast • układ
przestrzenny miasta • struktura
organizacji rzemieślniczej – cechu • życie
codzienne |
11.2 11.3 12.1 12.2 |
• poprawnie
posługuje się terminami: patrycjat, pospólstwo, plebs, rada miejska,
burmistrz, ława, cech, czeladnik •
wymienia warstwy społeczne w miastach średniowiecznych • tłumaczy, na
czym polegała lokacja miasta na prawie magdeburskim • wyjaśnia,
jakie funkcje pełniły w średniowiecznym mieście: ratusz, pręgierz, rynek,
targowisko, mury • podaje
elementy obronne średniowiecznego miasta • przedstawia
warunki życia codziennego |
• porównuje
życie codzienne mieszczan o różnym statusie społecznym • omawia
kompetencje wójta, rady miejskiej • wyjaśnia, co
oznaczało powiedzenie: „Powietrze miejskie czyni wolnym” |
1 |
14. Kościół w średniowieczu |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 71) • zeszyt ćwiczeń |
•
zróżnicowanie stanu duchownego • zakony benedyktynów i cystersów
oraz ich rola • wpływ Kościoła na średniowieczną kulturę • założenie zakonów żebraczych •
ruchy heretyckie funkcjonujące w średniowieczu •
kryzys papiestwa i niewola awiniońska • sobór w Konstancji |
11.2 12.1 |
• podaje lata soboru w
Konstancji: 1414–1418 • przedstawia dokonania postaci:
Benedykta z Nursji, św. Franciszka z
Asyżu, św. Dominika Guzmana •
poprawnie posługuje się terminami: duchowieństwo, benedyktyni, cystersi,
ruchy heretyckie, inkwizycja, zakony żebracze • wyjaśnia wyrażenie
„benedyktyńska praca” • wymienia średniowieczne ruchy
heretyckie: waldensów i albigensów • wskazuje na mapie
najpopularniejsze w średniowieczu
miejsca pielgrzymek – Rzym |
•
charakteryzuje sytuację materialną duchowieństwa w średniowieczu i wskazuje
źródła majątku Kościoła • wyjaśnia wpływ zakonów na
gospodarkę i kulturę w społeczeństwie
średniowiecznym • określa przyczyny i skutki
utworzenia zakonów żebraczych •
charakteryzuje poglądy wyznawane przez albigensów i waldensów •
uzasadnia, dlaczego działalność ruchów heretyckich wywołała sprzeciw Kościoła •
porównuje zakony żebracze z zakonami rycerskimi •
wymienia najstarsze ośrodki zakonne na ziemiach polskich • wskazuje na mapie tereny
europejskie, na których
organizowano w średniowieczu krucjaty |
1 |
15. Kultura i nauka wieków średnich |
•
podręcznik, (w
tym: tekst źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń |
•
uniwersalny charakter kultury średniowiecznej •
średniowieczne wzorce osobowe: asceta, rycerz, władca •
rola łaciny jako międzynarodowego języka dyplomacji, nauki i kultury •
edukacja i uniwersytety |
11.2 12.1 |
• poprawnie posługuje się
terminami: uniwersytet, scholastyka, sztuki wyzwolone • przedstawia dokonania św.
Tomasza z Akwinu • wyjaśnia, dlaczego kultura
średniowiecza określana jest mianem uniwersalnej • omawia znaczenie łaciny w
średniowiecznej Europie • wymienia średniowieczne wzorce
osobowe: ascety, rycerza, władcy |
•
charakteryzuje średniowieczne wzorce osobowe •
przedstawia postacie, które w kulturze europejskiej uznaje się za wzorce:
Szymona Słupnika, Rolanda, Karola Wielkiego •
omawia cechy charakterystyczne kultury rycerskiej, dworskiej i ludowej •
określa rolę kobiet w średniowieczu na przykładzie Eleonory Akwitańskiej i
Jadwigi Śląskiej •
wymienia pierwsze europejskie uniwersytety w
średniowieczu •
ocenia znaczenie działalności ojców Kościoła |
1 |
16. W cieniu kościołów |
•
podręcznik, •
zeszyt ćwiczeń |
•
architektura średniowiecznej
Europy •
cechy charakterystyczne architektury, malarstwa i
rzeźby w stylu romańskim oraz gotyckim •
sztuka polskiego średniowiecza •
średniowieczna rzeźba |
12.1 12.3 |
• poprawnie posługuje się terminami:
portal, prezbiterium, przypora, inicjał, miniatura, Biblia pauperum • wymienia cechy
charakterystyczne dla stylu romańskiego i gotyckiego • wymienia przykładowe zabytki
romańskie • wyjaśnia, w jaki sposób
kopiowano i ozdabiano księgi w średniowieczu |
•
porównuje styl romański ze stylem gotyckim •
wyjaśnia genezę architektury romańskiej •
omawia znaczenie Biblii pauperum •
wskazuje na mapie państwa, w których znajduje się najwięcej zabytków
romańskich i gotyckich •
podaje przykłady średniowiecznych budowli świeckich •
tłumaczy, dlaczego polskie budownictwo w stylu romańskim nie rozwinęło się w
tak wysokim stopniu jak w Europie Zachodniej |
1 |
17/18. POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU II |
2 |
ROZDZIAŁ III: U
SCHYŁKU ŚREDNIOWIECZA |
||||||
19.
Unia
Polski |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 93) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
panowanie Andegawenów • przywilej koszycki •
sytuacja na Litwie przed zawarciem unii z Polską •
unia polsko-litewska •
znaczenie chrystianizacji Litwy na arenie międzynarodowej • unie w Wilnie i Horodle |
15.1 15.3 |
•
podaje lata wydarzeń: 1374 r. – nadanie przywileju •
przedstawia dokonania postaci: Mendoga, Ludwika Andegaweńskiego, Giedymina,
Jadwigi, Władysława Jagiełły, Witolda •
poprawnie posługuje się terminami: przywilej, unia, unia personalna, bojarzy •
na podstawie drzewa genealogicznego wskazuje pokrewieństwo między Piastami,
Andegawenami i Jagiellonami • wymienia postanowienia unii w
Krewie i Horodle • podaje przyczyny i skutki
wstąpienia Władysława Jagiełły na tron polski •
wskazuje na mapie Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Litewskie, państwo
zakonu krzyżackiego, Węgry |
•
charakteryzuje sytuację Polski i Litwy w drugiej połowie XIV w. • omawia okoliczności wstąpienia
na tron polski Ludwika Andegaweńskiego •
przedstawia rozwój terytorialny i polityczny państwa litewskiego w XII i XIV
w. •
opisuje okoliczności zawarcia unii polsko-litewskiej w Krewie • ocenia panowanie Jadwigi i
Władysława Jagiełły •
wyjaśnia, dlaczego unia polsko-litewska była odnawiana w Wilnie w 1401 r. i w
Horodle w 1413 r. •
wskazuje korzyści i zagrożenia wynikające •
opisuje skutki unii w Krewie dla sytuacji międzynarodowej Litwy |
1 |
20.
Wielka
wojna |
•
podręcznik, (w tym: tekst
źródłowy, s. 99) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
przyczyny wybuchu wielkiej wojny z zakonem krzyżackim •
bitwa pod Grunwaldem •
pokój toruński z 1411 r. z Krzyżakami •
rola konfliktu polsko-krzy- -żackiego na
arenie międzynarodowej •
postanowienia soboru |
15.2 |
•
podaje lata wydarzeń: 15 lipca 1410 r. – bitwa •
przedstawia dokonania postaci: Ulricha von Jungingena, Zawiszy Czarnego,
Mikołaja Trąby, Pawła Włodkowica •
wyjaśnia przyczyny wielkiej wojny z zakonem krzyżackim •
wskazuje na mapie Czerwińsk, Grunwald, Malbork, Toruń •
wymienia postanowienia pokoju toruńskiego • omawia udział Polaków na
soborze w Konstancji • wymienia skutki wielkiej wojny
z Krzyżakami |
• charakteryzuje sytuację
państwa polsko-litewskiego na przełomie
XIV i XV w. • przedstawia przebieg działań
wojennych w czasie wielkiej wojny z
zakonem w latach 1409–1411 • omawia przebieg bitwy pod
Grunwaldem •
wymienia podstawowe elementy uzbrojenia rycerzy z początku XV w. •
opisuje uzbrojenie lekkiej jazdy litewskiej biorącej udział w bitwie pod
Grunwaldem •
ocenia udział Pawła Włodkowica w obradach soboru w Konstancji •
wymienia najważniejsze tezy przedstawione przez Pawła Włodkowica na soborze |
1 |
21. Europa Zachodnia w XIV i XV
wieku |
•
podręcznik, źródłowy, s.
107) • zeszyt
ćwiczeń • mapa ścienna |
• epidemia
dżumy w XIV w. • przyczyny, najważniejsze
wydarzenia i skutki wojny stuletniej •
ruchy heretyckie i ich przedstawiciele • powstania ludowe •
wprowadzenie broni palnej |
materiał
wykraczający poza podstawę programową |
•
podaje lata wydarzeń: 1337–1453 – wojna stuletnia •
przedstawia dokonania postaci: Joanny d’Arc, Jana Husa, Johna Balla, Johna
Wiklefa, Jana Żiżki • tłumaczy
pojęcie „czarna śmierć” • podaje
niektóre skutki epidemii dżumy w XIV w. •
przedstawia co najmniej jedną przyczynę i jeden skutek wojny stuletniej •
wymienia powstania ludowe, które wybuchły •
wskazuje na mapie państwa biorące udział •
wyjaśnia skutki wprowadzenia broni palnej • omawia główne
założenia husytyzmu |
•
wskazuje na mapie główne kierunki rozprzestrzeniania się „czarnej śmierci” • omawia skutki
epidemii dżumy • wymienia
przyczyny i następstwa wojny stuletniej •
wskazuje na mapie tereny, na których toczyły się walki podczas wojny
stuletniej oraz buntów chłopskich •
omawia przyczyny wystąpień ludowych na terenie Francji i Anglii w XIV i XV w. •
charakteryzuje nowe techniki walki wprowadzone •
przedstawia przyczyny i przebieg powstania husytów w Czechach • wyjaśnia,
dlaczego Jana Husa spalono na stosie |
1 |
22.
Nowe
potęgi |
•
podręcznik, źródłowy, s.
109) • zeszyt
ćwiczeń • mapa ścienna |
•
rozwój terytorialny Polski i Litwy • wzrost
znaczenia Moskwy •
ekspansja imperium osmańskiego w Europie • bitwa pod
Warną • upadek
Konstantynopola |
15.1 |
• podaje lata
wydarzeń: 1444 r. – bitwa pod Warną, 1453 r.
– zdobycie Konstantynopola •
przedstawia dokonania postaci: Władysława III Warneńczyka, Jana Hunyadyego, Dymitra
Dońskiego, Iwana III Srogiego, Iwana IV Groźnego •
poprawnie posługuje się terminami: sułtan, janczarzy, car • wskazuje na mapie: imperium
osmańskie, Konstantynopol, Warnę, Wielkie Księstwo Moskiewskie •
wyjaśnia skutki zdobycia Konstantynopola przez Turków |
•
wymienia czynniki, które decydowały o sile militarnej imperium tureckiego •
porównuje oddziały janczarów z oddziałami piechoty europejskiej •
wskazuje na mapie kolejne ziemie podbijane przez Turków w Europie • omawia
przebieg bitwy pod Warną •
uzasadnia, dlaczego upadek Konstantynopola jest uznawany za jedną z
granicznych dat średniowiecza •
wyjaśnia, z jakiego powodu po klęsce Konstantynopola wyznawcy prawosławia
zaczęli nazywać Moskwę trzecim Rzymem •
ocenia konsekwencje, jakie miały dla Polski |
1 |
23.
Wojna
trzynastoletnia |
•
podręcznik, źródłowy, s. 114) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
znaczenie powstania Związku Jaszczurczego •
przyczyny wybuchu wojny trzynastoletniej •
przebieg działań wojennych w latach 1454–1466 •
postanowienia drugiego pokoju toruńskiego •
skutki wojny trzynastoletniej |
15.2 |
•
podaje lata wydarzeń: 1440 r. – powstanie Związku Pruskiego, 1454 r. –
początek wojny trzynastoletniej, 1454 r. – bitwa pod Chojnicami, 1462 r. – bitwa pod
Świecinem, 1466 r. – drugi pokój toruński •
przedstawia dokonania postaci: Jana Bażyńskiego, Piotra Dunina, Kazimierza
Jagiellończyka •
poprawnie posługuje się terminem stan szlachecki •
wymienia przyczyny i skutki wojny trzynastoletniej • wskazuje na mapie ziemie
przyłączone do Polski w wyniku podpisania drugiego
pokoju toruńskiego •
omawia znaczenie armii zaciężnej w wojnie trzynastoletniej |
•
wyjaśnia, dlaczego szlachta i mieszczanie mieszkający w Prusach dążyli do przyłączenia
ich ziem do Polski •
omawia poszczególne etapy wojny trzynastoletniej •
wskazuje na mapie miejsca najważniejszych bitew wojny trzynastoletniej •
porównuje działania wielkiej wojny z zakonem prowadzonej przez Władysława
Jagiełłę do działań zbrojnych
prowadzonych podczas wojny trzynastoletniej •
podaje nazwy ziem odzyskanych przez Królestwo Polskie na mocy pokoju
toruńskiego z 1466 r. •
wymienia zmiany, które zaszły w sytuacji międzynarodowej Polski po wojnie
trzynastoletniej •
ocenia znaczenie przywilejów nadanych w czasie wojny trzynastoletniej stanowi
szlacheckiemu |
1 |
ROZDZIAŁ
IV: NARODZINY NOWOŻYTNEGO ŚWIATA |
||||||
27.
Cywilizacje Ameryki |
•
podręcznik, źródłowy, s. 133) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
cywilizacje Ameryki prekolumbijskiej • osiągnięcia naukowo- -techniczne
oraz sztuka Olmeków, Majów, Azteków |
16.2 |
•
wskazuje na mapie tereny zamieszkałe przez Azteków, Majów i Inków •
wymienia najważniejsze ośrodki cywilizacyjne rdzennych mieszkańców Ameryki •
omawia najważniejsze osiągnięcia techniczne cywilizacji prekolumbijskich |
•
uzasadnia, dlaczego Majowie są określani przez niektórych uczonych Grekami
Ameryki • przedstawia system wierzeń
Azteków •
omawia funkcjonowanie poczty i sieci dróg •
wskazuje cechy charakterystyczne sztuki prekolumbijskiej |
1 |
28.
Wielkie odkrycia geograficzne |
•
podręcznik, źródłowy,
s. 139) •
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
•
rozwój nauki i techniki •
sytuacja gospodarcza i
społeczna na kontynencie europejskim w XV w. •
utrudnienia w handlu •
poszukiwanie morskiej drogi do Indii •
odkrycia żeglarzy portugalskich •
nawiązanie przez Europejczyków bezpośrednich kontaktów handlowych z
Afryką i Indiami •
wyprawa Krzysztofa Kolumba i znaczenie odkrycia Ameryki •
wyprawa Ferdynanda Magellana
dookoła świata •
układ w Tordesillas |
16.1 16.2 |
•
podaje lata wydarzeń: 1498 r. – odkrycie morskiej drogi do Indii, 1492 r. –
dotarcie do Ameryki przez Krzysztofa Kolumba, 1519–1522 – wyprawa dookoła
świata Ferdynanda Magellana •
przedstawia dokonania postaci: Henryka Żeglarza,
Bartłomieja Diaza, Vasco da Gamy, Krzysztofa Kolumba, Ferdynanda Magellana •
poprawnie posługuje się terminami: astrolabium, karawela, kompas, busola •
wskazuje na mapie szlaki wypraw najważniejszych odkrywców – Krzysztofa
Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana •
wymienia co najmniej dwie przyczyny wielkich odkryć geograficznych |
•
opisuje przebieg wypraw wielkich odkrywców: Vasco da Gamy, Krzysztofa
Kolumba, Ferdynanda Magellana •
omawia zasługi, jakie mieli dla rozwoju żeglarstwa
Henryk Żeglarz, Ferdynand Aragoński
i Izabela Kastylijska •
wyjaśnia, dlaczego Hiszpania i Portugalia miały największy udział w wielkich
odkryciach geograficznych •
przedstawia dokonania postaci: Ameriga Vespucciego,
Paola Toscanellego •
szczegółowo omawia przyczyny wielkich odkryć geograficznych •
ocenia, jaki wpływ na odkrycia geograficzne miał rozwój kartografii i
nawigacji •
omawia postanowienia traktatu w Tordesillas |
1 |
29. Kultura późnego średniowiecza
w Polsce |
•
podręcznik, źródłowy, s.
124) • zeszyt ćwiczeń |
•
rozkwit kultury polskiej • wybitni
polscy uczeni średniowiecza i ich dokonania •
najważniejsze osiągnięcia polskiej architektury i sztuki
gotyckiej • twórczość
rzeźbiarska Wita Stwosza |
15.1 |
•
przedstawia dokonania postaci: Wita Stwosza, Marcina Króla, Wojciecha z
Brudzewa, Mikołaja Kopernika, Pawła Włodkowica, Jana Ostroroga •
wymienia najsłynniejsze przykłady sztuki gotyckiej w Polsce: m.in. ołtarz
Wita Stwosza, Bazylikę Mariacką w Gdańsku, Barbakan w Krakowie,
ratusz w Toruniu • omawia
znaczenie odnowienia Akademii Krakowskiej w
1400 r. •
wyjaśnia, dlaczego okres panowania Kazimierza Jagiellończyka nazywany jest
złotą jesienią polskiego średniowiecza |
•
wymienia cechy charakterystyczne rzeźby średniowiecznej na przykładzie piety
i Pięknej Madonny •
wskazuje na mapie tereny, na których powstało najwięcej budowli w stylu
gotyckim •
wyjaśnia, na czym polega wartość historyczna • omawia dokonania
sławnych absolwentów Akademii
Krakowskiej |
1 |
30/31. POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU III |
2 |
32.
Skutki wielkich odkryć |
•
podręcznik, źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń |
•
podbój Ameryki przez
konkwistadorów •
zagłada Indian •
zniszczenie dorobku kulturalnego ludów Ameryki •
wzajemne wpływy cywilizacyjne pomiędzy Europą a nowo odkrytym kontynentem •
skutki odkryć geograficznych |
16.1 16.2 |
•
przedstawia dokonania postaci: Ferdynanda Corteza, Francisca Pizarra,
Montezumy, Atahualpy •
poprawnie posługuje się terminem konkwistador •
wymienia skutki odkryć geograficznych dla rdzennych mieszkańców Ameryki •
przedstawia następstwa odkryć geograficznych •
wskazuje na mapie szlaki handlowe tworzące |
•
wymienia etapy podboju państwa Azteków i Inków •
wyjaśnia przyczyny powstania kolonii w Ameryce •
charakteryzuje wymianę handlową pomiędzy Ameryką, Europą i Afryką na szlaku
tzw. złotego trójkąta •
wskazuje tereny zajęte przez Hiszpanów •
podaje przyczyny zmniejszenia się liczby rdzennych mieszkańców Ameryki w XVI
w. •
omawia funkcjonowanie europejskich kolonii |
1 |
33.
Gospodarka |
•
podręcznik, źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
•
zmiany w gospodarce europejskiej wywołane odkryciami geograficznymi •
nowe środki płatnicze –
weksle i banknoty •
kompanie handlowe i ich rola w XVII i na początku XVIII w. •
powstanie nowych form produkcji: praca nakładcza i manufaktura •
początki gospodarki kapitalistycznej •
niewolnictwo i jego rola w
gospodarce kolonialnej |
16.2 |
•
poprawnie posługuje się terminami: kompania handlowa, praca nakładcza,
manufaktura, kapitalizm •
wyjaśnia, kim byli korsarze •
wymienia najważniejsze zmiany gospodarcze spowodowane odkryciami geograficznymi,
m.in.: rozwój handlu, zwiększenie produkcji, zmiany w rolnictwie •
tłumaczy, na czym polegała praca nakładcza •
omawia znaczenie założenia kompanii handlowych |
•
omawia zmiany, jakie zaszły w handlu w wyniku odkryć geograficznych •
charakteryzuje podział gospodarczy kontynentu europejskiego: państwa na
zachód od Łaby specjalizujące się w handlu i rzemiośle, państwa •
wyjaśnia przyczyny wprowadzenia pracy nakładczej •
przedstawia zmiany w rolnictwie spowodowane wzrostem wymiany handlowej •
wymienia korzyści, jakie niosło za sobą wprowadzenie do użytku weksli i
banknotów •
tłumaczy znaczenie określenia, że gospodarka |
1 |
34.
Kultura odrodzenia w Europie |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń |
•
idea humanizmu i
nawiązania do antyku •
wynalazek druku i jego wpływ na rozpowszechnienie się idei odrodzenia |
17.1 17.2 17.3 |
•
przedstawia dokonania postaci: Mikołaja Kopernika, Leonarda da Vinci,
Galileusza, Giordana Bruna, Michała Anioła, Erazma z Rotterdamu, Jana
Gutenberga •
poprawnie posługuje się terminami: mecenas, renesans, odrodzenie, humanizm |
•
wyjaśnia sens stwierdzenia: „Człowiekiem jestem •
omawia rolę uniwersytetów w rozwoju nauki •
tłumaczy, na czym polegał mecenat |
1 |
35.
Nowe
wyznania w Europie |
•
podręcznik, źródłowy, s. 161) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
Kościół na początku XVI w. • przyczyny reformacji •
główne nurty ruchu reformacyjnego i ich twórcy •
anglikanizm – przyczyny w Anglii • przebieg ruchu reformacyjnego –
dysputy, prześladowania |
18.1 18.2 |
• podaje lata wydarzeń: 1517 r.
– wystąpienie Marcina Lutra, początek
reformacji, 1534 r. – powstanie Kościoła anglikańskiego,
1536 r. – ogłoszenie doktryny przez Jana
Kalwina, 1555 r. – podpisanie pokoju w Augsburgu •
przedstawia dokonania postaci: Marcina Lutra, Jana Kalwina, Henryka VIII •
poprawnie posługuje się terminami: symonia, odpust, nepotyzm, reformacja,
luteranizm, protestanci, kalwinizm, arianie • wymienia przyczyny reformacji • prezentuje główne nurty ruchu
reformacyjnego • omawia najważniejsze skutki
reformacji |
• podaje główne tezy głoszone
przez Marcina Lutra i Jana Kalwina • charakteryzuje wyznania protestanckie: luteranizm, kalwinizm,
anglikanizm •
wskazuje na mapie państwa, w których reformacja miała największy zasięg • wyjaśnia, kim byli arianie • omawia organizację kościołów
protestanckich •
tłumaczy znaczenie zasady „czyj kraj, tego religia” •
przedstawia gospodarcze skutki ruchu reformacyjnego •
ocenia, jaki wpływ na rozpowszechnienie idei reformacji miało wynalezienie
druku |
1 |
36. Kontrreformacja |
•
podręcznik, źródłowy, s. 166) • zeszyt ćwiczeń |
•
postanowienia soboru trydenckiego •
cele i sposób działania jezuitów •
zmiany w Kościele katolickim • wojna trzydziestoletnia |
18.3 |
•
podaje rok zwołania soboru trydenckiego – 1545 r. •
poprawnie posługuje się terminami: inkwizycja, indeks ksiąg zakazanych,
jezuici, nuncjusz, kongregacja •
porównuje wnętrze zboru protestanckiego •
omawia główne zasady działalności zakonu jezuitów •
wymienia zmiany wprowadzone w Kościele katolickim w wyniku soboru
trydenckiego •
przedstawia przyczyny i skutki wojny trzydziestoletniej |
• opisuje sytuację w Kościele
katolickim w XVI w. •
wymienia zadania inkwizycji w walce •
wyjaśnia, w jakim celu sporządzono indeks ksiąg zakazanych •
omawia reformy wprowadzone w Kościele katolickim po soborze trydenckim •
charakteryzuje ideologiczne założenia wystroju wnętrz zboru protestanckiego i
kościoła katolickiego • ocenia rolę jezuitów w walce z
reformacją • przedstawia postać Ignacego
Loyoli •
omawia przyczyny, przebieg i skutki wojny trzydziestoletniej |
1 |
|
|
•
rola Włoch w powstaniu •
główne ośrodki odrodzenia w Europie • działalność i
osiągnięcia Leonarda da
Vinci •
przedstawiciele renesansu: Michał Anioł i Erazm •
zmiany w nauce i technice |
|
•
tłumaczy znaczenie wynalezienia druku •
podaje przykłady dzieł artystów epoki odrodzenia •
wymienia cechy charakterystyczne architektury renesansu • określa, w
którym państwie narodził się renesans •
podaje przykłady inspiracji sztuką antyczną |
•
wymienia najsłynniejszych mecenasów włoskiego odrodzenia •
charakteryzuje humanizm jako nowy nurt •
podaje tytuły najsłynniejszych dzieł włoskiego renesansu •
wskazuje podobieństwa oraz różnice pomiędzy sztuką średniowiecza i renesansu |
|
37/38. POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I
SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU IV |
2 |
|||||
ROZDZIAŁ V: RZECZPOSPOLITA W XVI WIEKU |
||||||
39.
Początki
demokracji szlacheckiej |
•
podręcznik, źródłowy, s. 177) • zeszyt ćwiczeń |
• przywileje szlacheckie •
ekonomiczne podstawy demokracji szlacheckiej • znaczenie konstytucji Nihil
novi •
instytucje demokracji szlacheckiej – sejm walny • reformy związane z ruchem egzekucyjnym |
20.1 |
•
poprawnie posługuje się terminami: szlachta, magnaci, szlachta zagrodowa,
gołota, senat, sejmik, poseł, instrukcje poselskie, sejm walny, izba
poselska, marszałek, konstytucje sejmowe, veto,
kanclerz, podskarbi, hetman, ruch egzekucyjny, królewszczyzny, wojsko kwarciane • omawia najważniejsze
przywileje szlacheckie •
charakteryzuje różnorodność stanu szlacheckiego • wymienia trzy stany sejmujące •
przedstawia etapy kształtowania się ustroju demokracji szlacheckiej • wyjaśnia, czym była egzekucja
praw i dóbr |
• przedstawia genezę stanu
szlacheckiego • ocenia znaczenie przywilejów
szlacheckich •
omawia pozycję gospodarczą i polityczną szlachty polskiej w XVI w. •
wyjaśnia zasady działalności ruchu egzekucyjnego • porównuje sytuację polityczną
i majątkową średniej
szlachty z pozycją gołoty • przedstawia funkcjonowanie
sejmu walnego • wyjaśnia, czym było wojsko
kwarciane •
charakteryzuje przebieg obrad sejmiku szlacheckiego |
1 |
40.
Rozwój
gospodarczy Polski |
•
podręcznik, źródłowy, s. 181) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
zasady funkcjonowania folwarku pańszczyźnianego •
życie codzienne mieszkańców polskiej wsi •
rola Gdańska w rozwoju gospodarczym Królestwa Polskiego w XVI w. •
zmiany w handlu europejskim w XVI w. |
15.2 |
•
poprawnie posługuje się terminami: folwark, pańszczyzna •
wymienia produkty eksportowane z Polski •
podaje nazwy towarów importowanych •
wskazuje na mapie główne ośrodki handlowe •
wyjaśnia znaczenie Gdańska dla wymiany towarowej między Polską a Europą
Zachodnią •
omawia funkcjonowanie folwarku pańszczyźnianego |
•
wymienia przyczyny rozwoju folwarków pańszczyźnianych •
charakteryzuje pozycję gospodarczą Gdańska oraz jego mieszkańców w XVI–XVII
w. • ocenia wpływ rozwoju
gospodarczego Polski w XVI w. na
poziom życia poszczególnych grup społecznych • omawia propozycje reform
społeczno- -gospodarczych Jana z Ludziska
oraz arian |
1 |
41. Czasy Zygmunta Starego |
•
podręcznik, źródłowy, s. 187) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
•
funkcjonowanie unii polsko-litewskiej w czasach Jagiellonów • polityka dynastyczna Jagiellonów • panowanie Zygmunta Starego •
przyczyny i znaczenie hołdu pruskiego |
19.1 19.2 |
•
podaje lata wydarzeń: 1515 r. – układ •
wskazuje na mapie państwa, w których na przełomie XV i XVI w. władzę
sprawowali Jagiellonowie •
lokalizuje na mapie kraje, z którymi Rzeczpospolita prowadziła wojny za
panowania Zygmunta Starego •
charakteryzuje sytuację międzynarodową Polski •
wyjaśnia przyczyny i przebieg ostatniego konfliktu zbrojnego z zakonem
krzyżackim •
podaje najważniejsze wydarzenia z wojny |
•
wskazuje na mapie ziemie utracone w XVI w. przez Wielkie Księstwo Litewskie
na rzecz Moskwy •
ocenia znaczenie hołdu pruskiego dla sytuacji międzynarodowej Polski •
wyjaśnia przyczyny podpisania porozumienia jagiellońsko-habsburskiego w
Wiedniu •
przedstawia przyczyny, przebieg i skutki konfliktu z Moskwą • ocenia wpływ rządów Zygmunta Starego
|
1 |
42.
Rzeczpospolita Obojga Narodów |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
•
panowanie Zygmunta Augusta •
pierwsza wojna •
unia polsko-litewska •
powstanie Rzeczypospolitej Obojga
Narodów •
skutki unii lubelskiej •
początki polskiej floty |
19.1 19.2 |
•
podaje lata wydarzeń: 1563–1570 – wojna o Inflanty, 1569 – unia lubelska,
1572 •
poprawnie posługuje się terminami: unia realna i unia personalna •
wskazuje na mapie Carstwo Rosyjskie, ziemie włączone na mocy unii lubelskiej
do Korony •
wymienia postanowienia unii lubelskiej •
wyjaśnia przyczyny i skutki zawarcia unii w Lublinie •
lokalizuje na mapie tereny Wielkiego Księstwa Litewskiego i ziemie Korony |
•
wymienia przyczyny i skutki wojny o Inflanty •
przedstawia stanowisko zwolenników unii realnej Polski i Litwy •
podaje argumenty przeciwników zawarcia unii polsko-litewskiej •
charakteryzuje ustrój, podział administracyjny, obszar oraz zróżnicowanie
narodowościowe i
religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów •
określa konsekwencje zawarcia unii lubelskiej •
ocenia panowanie Zygmunta Augusta |
1 |
43. Kultura
polskiego odrodzenia |
•
podręcznik, źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń |
•
wpływ sytuacji gospodarczej •
oddziaływanie włoskiego renesansu na rozwój odrodzenia na terenach Rzeczypospolitej •
najwybitniejsze polskie dzieła renesansowe |
16.2 19.4 |
•
przedstawia dokonania postaci: Mikołaja Kopernika, Macieja z Miechowa,
Marcina Kromera, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Szymona Szymonowica,
Andrzeja Frycza Modrzewskiego •
uzasadnia, dlaczego XVI w. w Polsce nazywa się złotym wiekiem •
wskazuje wpływy włoskiego renesansu •
wymienia przykładowe dzieła sztuki renesansowej w Polsce •
omawia rozwój szkolnictwa w czasach odrodzenia |
•
wymienia przedstawicieli polskiego renesansu •
wyjaśnia, w jaki sposób działalność królowej Bony przyczyniła się do rozwoju
polskiej gospodarki i kultury •
tłumaczy znaczenie ogłoszenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika i
porównuje ją z systemem geocentrycznym •
wskazuje renesansowe elementy krakowskiego Wawelu •
wymienia kolekcję arrasów Zygmunta Augusta jako przykład sztuki renesansowej •
omawia cechy architektury renesansu na przykładzie zabytków w Polsce •
charakteryzuje literaturę polskiego odrodzenia i jej znaczenie dla rozwoju
języka polskiego |
1 |
44. Kraj wielu
wyznań |
•
podręcznik, • zeszyt ćwiczeń |
•
wieloreligijna tradycja państwa Jagiellonów •
rozwój protestantyzmu •
szkolnictwo protestanckie •
bracia polscy i zasady ich wiary |
19.3 20.2 |
• podaje lata wydarzeń: 1570 r.
– ugoda w Sandomierzu, 1573
r. – konfederacja warszawska, 1596 r. – unia brzeska, 1602 r. – założenie Akademii Rakowskiej •
przedstawia dokonania postaci: Jana Łaskiego, Faustyna Socyna, Piotra Skargi,
Stanisława Hozjusza •
poprawnie posługuje się terminami: bracia polscy, konfederacja, grekokatolicy |
• wymienia grupy społeczne, które
na terenach Rzeczypospolitej
przyjmowały luteranizm •
wyjaśnia, dlaczego poglądy braci polskich zostały uznane za radykalne i były
zwalczane przez przedstawicieli innych wyznań • omawia wkład arian w rozwój
nauki i szkolnictwa •
przedstawia postanowienia ugody sandomierskiej |
1 |
|
|
• realizacja uchwał
soboru trydenckiego w Rzeczypospolitej • działalność Piotra
Skargi • unia brzeska i jej
skutki • konfederacja
warszawska i jej znaczenie • terytorialne
rozmieszczenie grup wyznaniowych w Rzeczypospolitej |
|
•
wyjaśnia, kim byli arianie •
lokalizuje na mapie terytorialne rozmieszczenie wyznań w Rzeczypospolitej •
wskazuje tereny zamieszkałe przez katolików, prawosławnych, luteran,
kalwinistów i arian |
•
tłumaczy, w jaki sposób reformacja wpłynęła na rozwój kultury polskiej •
charakteryzuje rozwój kontrreformacji w Polsce •
ocenia znaczenie konfederacji warszawskiej dla sytuacji protestantów w
Rzeczypospolitej •
porównuje przebieg reformacji i kontrreformacji |
|
45.
Pierwsi królowie elekcyjni |
• podręcznik, źródłowy, • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
• przebieg i skutki
pierwszego bezkrólewia • elekcja i ucieczka
Henryka Walezego • okoliczności wyboru na króla Stefana
Batorego • wojna o Inflanty |
20.1 20.2 20.3 |
•
podaje lata wydarzeń: 1572 r. – śmierć Zygmunta Augusta,
1573 r. – pierwsza wolna elekcja, 1575 r. –
elekcja Stefana Batorego, 1577 r. – początek wojny •
przedstawia dokonania postaci: Jakuba Uchańskiego, Henryka Walezego, Anny
Jagiellonki, Stefana Batorego, Jana Zamoyskiego •
poprawnie posługuje się terminami: konfederacja, interreks, sejm
konwokacyjny, sejm elekcyjny, sejm koronacyjny, artykuły henrykowskie, pacta conventa, piechota wybraniecka •
wskazuje na mapie: Inflanty, Połock, Psków, Smoleńsk •
omawia okoliczności pierwszych wolnych elekcji |
•
wymienia pierwszych królów elekcyjnych •
omawia główne założenia artykułów henrykowskich oraz dokumentu pacta conventa •
ocenia rolę Jana Zamoyskiego w elekcji Stefana Batorego
na króla Polski •
przedstawia znaczenie bezkrólewia po śmierci Zygmunta
Augusta •
określa wpływ pierwszych wolnych elekcji •
charakteryzuje przebieg i skutki wojny polsko- -moskiewskiej
o Inflanty •
ocenia panowanie Stefana Batorego |
1 |
46/47.
POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI I SPRAWDZIAN Z ROZDZIAŁU V |
2 |
ROZDZIAŁ
VI: WIEK WOJEN |
||||||
48.
Angielska
monarchia parlamentarna |
•
podręcznik, źródłowy, s. 219) • zeszyt ćwiczeń • mapa ścienna |
• rządy Tudorów w Anglii •
przyczyny konfliktu między angielskim królem a parlamentem •
przebieg i skutki wojny domowej w Anglii •
rola Olivera Cromwella • podbój Irlandii, uzależnienie
Szkocji i powstanie Wielkiej Brytanii |
22.2 22.3 |
• podaje lata wydarzeń: 1649 r.
– ścięcie Karola I, 1660
r. – restauracja monarchii, 1679 r. – uchwalenie Habeas Corpus Act •
poprawnie posługuje się terminami: gentry, purytanie, rojaliści, restauracja monarchii •
przedstawia dokonania postaci: Henryka VIII, Elżbiety I, Karola I, Olivera
Cromwella, Karola
II Stuarta, Wilhelma Orańskiego •
podaje co najmniej jedną przyczynę wojny domowej w Anglii • charakteryzuje ustrój
monarchii parlamentarnej |
• podaje rok uchwalenia Aktu
nawigacyjnego – 1651 r. • podaje przyczyny konfliktu
króla Karola I z parlamentem •
ocenia dokonania Olivera Cromwella •
wyjaśnia, kim byli ojcowie pielgrzymi i podaje, jakie święto upamiętnia ich
przybycie do Ameryki • wymienia przedstawicieli
zasiadających w angielskiej Izbie Gmin oraz w
Izbie Lordów • omawia przyczyny wojny domowej
w Anglii • określa skutki uchwalenia Aktu
nawigacyjnego • przedstawia kolejne etapy
kształtowania się angielskiej monarchii
parlamentarnej |
1 |
49.
Monarchia absolutna |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
• wojna trzydziestoletnia • rola kardynała Richelieu w kształtowaniu monarchii
absolutnej we Francji • ustrój monarchii absolutnej pod panowaniem Ludwika XIV • merkantylizm i jego znaczenie dla
gospodarki Francji • wpływ władzy absolutnej i architektury |
22.1 22.3 |
• przedstawia dokonania postaci:
Ludwika XIV, Armanda Richelieu, Jeana Baptiste’a Colberta, Moliera, Pierre’a
Corneille’a, Jeana Baptiste’a Racine’a • poprawnie posługuje się
terminami: monarchia absolutna, merkantylizm • omawia rządy absolutne na
przykładzie panowania Ludwika XIV • podaje przykładowe osiągnięcia
kultury i sztuki francuskiej XVII w. • wymienia co najmniej jedną cechę
gospodarki merkantylistycznej |
• wymienia działania kardynała Richelieu,
które doprowadziły do stworzenia we Francji monarchii absolutnej • określa stosunek Ludwika XIV
do innowierców • wyjaśnia, jaką rolę w walce z
opozycją wobec rządów króla pełniła Bastylia • omawia rozwój gospodarczy we
Francji • podaje zasady funkcjonowania
merkantylizmu • porównuje monarchię absolutną
z monarchią parlamentarną • charakteryzuje rozwój kultury
i sztuki za panowania Ludwika XIV |
1 |
50. Początki rządów Wazów |
•
podręcznik, źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
• panowanie Zygmunta III Wazy • polityka wewnętrzna • wojny polsko-szwedzkie w pierwszej połowie XVII w. • rola husarii w wojnach |
20.4 21.1 22.4 |
• podaje lata wydarzeń: 1605 r.
– bitwa pod Kircholmem, 1627 r. – bitwa pod Oliwą,
1629 r. – rozejm w Starym Targu • przedstawia dokonania postaci:
Zygmunta III Wazy, Mikołaja Zebrzydowskiego, Jana Karola Chodkiewicza, Stanisława
Koniecpolskiego • poprawnie posługuje się
terminami: rokosz, husaria • podaje co najmniej jedną przyczynę
konfliktu Zygmunta III ze szlachtą • wskazuje na mapie tereny, na
których toczyły się walki w czasie wojen
polsko-szwedzkich |
• omawia okoliczności wyboru Zygmunta
III Wazy • wskazuje pokrewieństwo Zygmunta
III Wazy • ocenia politykę zagraniczną i
wewnętrzną Zygmunta III Wazy • przedstawia sytuację innowierców
oraz wpływy jezuitów w państwie rządzonym przez Zygmunta III Wazę • wymienia przyczyny i skutki
wojen polsko- -szwedzkich • opisuje uzbrojenie husarii |
1 |
51.
Konflikt z Rosją i Turcją |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
• walki o tron w Rosji • wojna z Rosją • sytuacja na Zaporożu • wojny z Turcją |
21.1 21.3 |
• podaje lata wydarzeń: 1610 r.
– bitwa pod Kłuszynem, 1612 r. – kapitulacja Smoleńska, 1634 r. – pokój w Polanowie, 1620 r. –
bitwa pod Cecorą • przedstawia dokonania postaci:
Borysa Godunowa, Wasyla Szujskiego,
Stanisława Żółkiewskiego, Jana Karola
Chodkiewicza • poprawnie posługuje się
terminami: dymitriady, Dzikie Pola, porohy, Zaporoże, Kozacy, kozaczyzna, ataman,
sicz • wymienia co najmniej po jednej
przyczynie wojen prowadzonych w pierwszej połowie XVII w. z Rosją i Turcją • omawia sytuację Kozaków
zamieszkujących Zaporoże • wskazuje na mapie Smoleńsk, Moskwę,
Zaporoże |
• opisuje przebieg i skutki walk
o tron moskiewski • omawia przyczyny oraz przebieg
wojen z Turcją • wymienia korzyści i zagrożenia
wynikające z powstania kozaczyzny • charakteryzuje rolę hetmanów Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza w bitwach pod Kłuszynem, Cecorą
i Chocimiem • przedstawia sytuację militarną
Rzeczypospolitej |
1 |
52.
Powstanie kozackie |
•
podręcznik, źródłowy, •
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
• pozycja Kozaków w Rzeczypospolitej • powstanie Chmielnickiego • interwencja rosyjska • skutki wojny domowej |
21.2 21.3 21.4 |
• podaje lata wydarzeń: 1648 r.
– wybuch powstania Chmielnickiego, klęska pod Żółtymi Wodami, 1651 r. – zwycięstwo wojsk
polskich pod Beresteczkiem, 1654 r. – porozumienie w Perejasławiu, 1658 r. – ugoda w Hadziaczu,
1667 r. – rozejm w Andruszowie, 1686 r. – przyznanie Rosji Ukrainy
lewobrzeżnej • przedstawia dokonania postaci:
Władysława IV, Jana Kazimierza, Bohdana Chmielnickiego, Tuhaj-beja, Jeremiego
Wiśniowieckiego • omawia pozycję społeczną i
polityczną Kozaków • wymienia co najmniej jedną
przyczynę powstania kozackiego • wskazuje na mapie zasięg
powstania Chmielnickiego • przedstawia skutki powstania
Chmielnickiego |
• charakteryzuje sytuację
Kozaków na Ukrainie • podaje przyczyny, przebieg i
skutki wybuchu powstań kozackich na Ukrainie • omawia rolę Tatarów w wojnie
Kozaków z wojskiem polskim • przedstawia zróżnicowanie
religijne i działalność jezuitów na Ukrainie • porównuje uzbrojenie wojska
zaporoskiego • wymienia postanowienia rozejmu
zawartego • wskazuje na mapie ziemie
przyłączone do Rosji |
1 |
53.
Potop szwedzki |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń |
• przyczyny i przebieg potopu
szwedzkiego • przyczyny zwycięstw Szwedów • wojna partyzancka • śluby lwowskie Jana Kazimierza • uniezależnienie Prus • pokój w Oliwie |
21.1 21.3 21.4 |
• podaje lata wydarzeń: 1655 r.
– początek potopu szwedzkiego, konfederacja w Tyszowcach, obrona Jasnej Góry,
1656 r. – bitwa pod Warką, 1660 r. – pokój w Oliwie • przedstawia dokonania postaci:
Karola Gustawa, Hieronima Radziejowskiego, Janusza Radziwiłła, Augustyna
Kordeckiego, Stefana Czarnieckiego, Jerzego Rakoczego • wymienia przyczyny i skutki
najazdu Szwedów • wskazuje na mapie miejsca
najważniejszych bitew potopu szwedzkiego |
• przedstawia okoliczności
najazdu Szwedów na Polskę • określa znaczenie ataku
Szwedów na klasztor jasnogórski dla przebiegu wojny polsko-szwedzkiej • omawia kolejne etapy potopu
szwedzkiego • ocenia postawę króla Jana
Kazimierza podczas konfliktu polsko-szwedzkiego • wyjaśnia znaczenie podpisania
traktatów welawsko-bydgoskich |
1 |
54.
Kryzys Rzeczypospolitej |
•
podręcznik, źródłowy,
•
zeszyt ćwiczeń •
mapa ścienna |
• konflikt polsko-turecki w drugiej połowie XVII w. • wojna domowa w Rzeczypospolitej • panowanie Jana III Sobieskiego • odsiecz wiedeńska • kryzys ustroju Rzeczypospolitej • wygnanie arian |
21.1 21.3 21.4 |
• podaje lata wydarzeń: 1673 r.
– bitwa pod Chocimiem, 1683 r. – bitwa pod Wiedniem, 1699 r. – pokój z Turcją
w Karłowicach • przedstawia dokonania postaci:
Jerzego Lubomirskiego, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana Sobieskiego,
Marii Kazimiery, Władysława Sicińskiego • poprawnie posługuje się
terminami: abdykować, Święta Liga, liberum
veto • lokalizuje na mapie miejsca
bitew w czasie wojen Polski z Turcją • wskazuje przyczyny wojny z
Turcją w drugiej połowie XVII w. • omawia znaczenie bitwy pod
Wiedniem z 1683 r. |
• charakteryzuje politykę
dynastyczną Jana Kazimierza i wskazuje przyczyny
jego abdykacji • omawia przebieg bitwy pod
Chocimiem w 1673 r. • opisuje okoliczności elekcji
Jana III Sobieskiego • przedstawia przyczyny,
przebieg i skutki odsieczy wiedeńskiej • wyjaśnia, na czym polegał
kryzys Rzeczypospolitej • ocenia znaczenie zastosowania liberum veto w celu zerwania sejmu |
1 |
55.
Kultura
baroku |
•
podręcznik, źródłowy, s. 258) • zeszyt ćwiczeń |
•
idee kultury barokowej •
wzorce architektury epoki baroku – kościół Il Gesú i pałac w Wersalu •
wybitni twórcy literatury baroku •
dzieła sztuki barokowej •
porównanie kultury i sztuki barokowej w Polsce • sarmatyzm |
20.5 |
•
przedstawia dokonania postaci: Jana Sebastiana Bacha, Jerzego Fryderyka
Haendla, Antonia Vivaldiego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Jana Andrzeja
Morsztyna, Jana Chryzostoma Paska, Wespazjana Kochanowskiego, Wacława
Potockiego •
poprawnie posługuje się terminami: barok, makaronizmy, portret trumienny,
sarmatyzm •
omawia cechy charakterystyczne dla architektury epoki baroku •
wskazuje kościół Il Gesú i Wersal jako wzorcowe budowle w stylu barokowym •
omawia cechy charakterystyczne sztuki barokowej |
•
wskazuje związek sztuki barokowej •
wymienia cechy charakterystyczne rzeźby barokowej •
omawia tematykę dominującą w malarstwie • charakteryzuje polską
literaturę barokową •
przedstawia cechy charakterystyczne kultury sarmackiej • opisuje typowy strój polskiej
szlachty z XVII w. |
1 |
56. POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI |
2 |